Εἰς τήν ἀνατολική πλευρά τῶν Κυθήρων ἐκτείνεται ὀροσειρά μέ δύο κορυφές 300 καί 500 μέτρων περίπου. Σύμφωνα μέ τό ἱστορικό τῆς κτίσεως τοῦ προσκυνήματος τῆς Ἁγίας Μόνης, τό ὁποῖον εὑρίσκεται εἰς τόν Κώδικα τοῦ ἐπισκόπου Κυθήρων Νικηφόρου Μόρμορη καί ἐγράφη τό 1767¹, σέ μία ἀπό τίς δύο κορυφές βρισκόταν παλαιότατον ἐξωμόνιον τιμώμενον ἐπ' ὀνόματι τῆς Θεοτόκου τήν ὁποίαν ἀπεκάλουν Ἁγία Μόνη λόγῳ τοῦ ἀπομενωμένου τῆς τοποθεσίας. Στίς 23 Σεπτεμβρίου 1766 ἕνας βοσκός ὀνόματι Βιάρος βρήκε μέσα σ' ἕνα σκίνο μιά ἀμφιπρόσωπη εἰκόνα τῆς Θεοτόκου μέ τήν ἐπιγραφή «Ἡ Μόνη τῶν πάντων ἐλπίς» καί ἀπό τήν ἄλλη πλευρά τήν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Γεωργίου. Εἰς τό σημεῖο πού εὐρέθη ἡ εἰκόνα εἶχε πέσει ἀστροπελέκι, τό ὁποῖον ἄφησε ἄθικτη τήν εἰκόνα ἐνῶ περιέκαυσε γύρω γύρω καί ὁ καπνός ὁδήγησε τόν νεαρό Βιάρο στήν ἀνεύρεση τῆς εἰκόνας. Ὁ τότε ἐπίσκοπος Κυθήρων Νικηφόρος Μόρμορης μέ συνοδεία ἐπεσκέφθη τόν τόπο τῆς εὐρέσεως καί εἶδε τά ἐρείπια τοῦ παμπάλαιου ναοῦ καί τῶν κελλίων, τά ὁποῖα ἄλλοτε λειτουργούσαν ὡς κοινόβιον μοναχῶν. Ἀμέσως, ὁ Νικηφόρος ἀνέλαβε πρωτοβουλία καί ἐφοδίασε ἐπιτρόπους καί ἱερεῖς μέ συστατικές ἐπιστολές γιά τήν ἀνακαίνιση τοῦ παλαιοῦ ναοῦ, ἀπευθύνοντας ἔκκληση πρός ὅλους τούς Κυθηρίους καί πιστούς χριστιανούς νά συντρέξουν τό ἔργο κατά τίς δυνάμεις του ὁ καθένας.
