ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΩΝ ΜΑΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ 16-12-2012

Ἐπίκαιρη ὁμιλία
τοῦ Θεολόγου-Καθηγητοῦ κ.Γεωργίου Λουράντου στή

Χριστουγεννιάτικη Γιορτή τῶν Κατηχητικῶν μας Σχολείων
μέ θέμα
«Τά Τίμια Δῶρα τῶν Μάγων καί ὁ συμβολισμός τους  στό γεγονός τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Κυρίου»

Κυριακή 16 Δεκεμβρίου 2012, ὥρα 6.30 μ.μ.
Πνευματικόν Κέντρον Κεραμωτοῦ

Σεβασμιώτατε , Σεβαστοί Πατέρες,

Μεταξύ τῶν ποικίλων θησαυρῶν καί πολύτιμων κειμηλίων πού μέ περισσή εὐλάβεια φυλάσσονται στήν Ἱερά Μονή Ἁγίου Παύλου στό Ἅγιο Ὄρος, τήν πρώτη θέση καταλαμβάνουν, χωρίς ἀμφιβολία, τά Τίμια Δῶρα πού προσέφεραν οἱ τρεῖς ἐξ Ἀνατολῶν Μάγοι στόν ἐνανθρωπήσαντα Κύριο.

Πῶς εἶναι τά δῶρα αὐτά σήμερα μᾶς λέγει ἡ ἔκδοση τῆς Ἱερᾶς Μονῆς «Τά δῶρα τῶν Μάγων πηγή χάριτος μέχρι σήμερα» (Ἅγιον Ὄρος 1990, σελ. 7):

«Ὁ χρυσός βρίσκεται ὑπό τήν μορφή εἴκοσι ὀκτώ ἐπιμελῶς σκαλισμένων ἐπιπέδων πλακιδίων, ποικίλων σχημάτων (παραλληλογράμμων, πολυγώνων κ.λπ.) καί διαστάσεων 5Χ7 ἑκ. Κάθε πλακίδιο ἔχει διαφορετικό σχέδιο πολύπλοκης καλλιτεχνικῆς δημιουργίας. Ὁ λίβανος καί ἡ σμύρνα διατηροῦνται ὡς μεῖγμα μέ τή μορφή ἑβδομήντα περίπου σφαιρικῶν χανδρῶν μεγέθους μικρῆς ἐλιᾶς...»

Ἐπειδή ἡ πνευματική κυρίως , ἀλλά καί ἡ ὑλική, ἱστορική καί ἀρχαιολογική ἀξία τῶν Τιμίων Δώρων εἶναι ἀνυπολόγιστη, φυλάσσονται μέ ἰδιαίτερη ἐπιμέλεια στό σκευοφυλάκιο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Παύλου. Γιά λόγους ἀσφαλείας εἶναι κατανεμημένα σέ διάφορες λειψανοθῆκες, μόνον δέ μέρος αὐτῶν τίθεται σέ προσκύνηση τῶν ἐπισκεπτῶν τῆς Ἱερᾶς Μονῆς καί μεταφέρεται πρός ἁγιασμό ἐκτός τοῦ Ἁγίου Ὄρους στίς κατά τόπους Ἱερές Μητροπόλεις.

Σύμφωνα μέ τήν ἱστορική καί θρησκευτική μας παράδοση, ἡ Παναγία Μητέρα τοῦ Κυρίου μας, πρό τῆς κοιμήσεώς της, τά παρέδωσε μαζί μέ τήν τίμια  Ἐσθῆτα καί τήν Ἁγία Ζώνη  στήν Ἐκκλησία των Ἱεροσολύμων, ὅπου καί παρέμειναν μέχρι τό 400 μ.Χ. περίπου.

Κατά τό ἔτος τοῦτο, ὁ αὐτοκράτορας Ἀρκάδιος τά μετέφερε στήν Κωνσταντινούπολη πρός ἁγιασμό τοῦ λαοῦ καί προβολή καί ἀρωγή τῆς Βασιλευούσης , ὅπου καί παρέμειναν μέχρι τῆς ἁλώσεώς της ἀπό τούς Φράγκους τό 1204. Στή συνέχεια καί γιά ἑξήντα περίπου χρόνια μεταφέρθηκαν καί γιά λόγους ἀσφαλείας, μαζί μέ ἄλλα κειμήλια καί θησαυρούς στή Νίκαια τῆς Βιθυνίας, τήν προσωρινή πρωτεύουσα τοῦ Βυζαντίου. Μετά τήν ἀποχώρηση τῶν σταυροφόρων, ἐπί αὐτοκράτορα Μιχαήλ Παλαιολόγου, ἐπεστράφησαν στήν Κωνσταντινούπολη , ὅπου παρέμειναν μέχρι τῆς ὑποδούλωσης της στούς Τούρκους τό 1453.

Μετά τήν ἅλωση, ἡ εὐλαβέστατη χριστιανή  μητέρα τοῦ Μωάμεθ τοῦ Πορθητῆ Μάρω τά δώρισε στήν Μονή Ἁγίου Παύλου τοῦ Ἁγίου Ὄρους.

Ἡ Μονή αὐτή τῆς ἦταν γνωστή καθόσον ὁ πατέρας της  Γεώργιος, ὁ βασιλιᾶς τῆς Σερβίας, ἔκτισε τό καθολικό της.

Κατά τήν ἁγιορείτικη παράδοση, καθώς ἡ Μάρω ἀνέβαινε ἀπό τόν ἀρσανά (λιμάνι) στή Μονή, ἡ Κυρία Θεοτόκος μέ ὑπερφυσικό τρόπο τήν ἐμπόδισε νά πλησιάσει τή Μονή καί νά παραβιάσει τό ἄβατον τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Αὐτή ὑπάκουσε ταπεινά καί παρέδωσε τά Τίμια Δῶρα στούς εὐλαβεῖς μοναχούς, οἱ ὁποῖοι  καί ἔστησαν στό σημεῖο ἐκεῖνο τῆς Θεομητορικῆς παρουσίας ἕνα Σταυρό πού σώζεται μέχρι σήμερα καί λέγεται «Σταυρός τῆς Βασιλίσσης». Τό σουλτανικό ἔγγραφο μέ τίς σχετικές πληροφορίες παραδόσεως τῶν Τιμίων Δώρων φυλάσσεται στό ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Παύλου.

Γύρω ἀπό τά πρόσωπα, τήν ἰδιότητα καί τόν τόπο προέλευσης τῶν Τριῶν Μάγων πού προσέφεραν τά δῶρα στό μικρό Χριστό , μετά τήν Ὑπαπαντή,  ἔχουν γραφτεῖ καί εἰπωθεῖ πολλά καί διάφορα.

Ὀνομάζονταν σύμφωνα μέ Παρισινό Κώδικα τοῦ 7ου ἤ 8ου αἰῶνα Γασπάρ, Μελχιώρ καί Βαλτάσαρ. Ὡς πατρίδα τους θεωρεῖται ἡ Περσία, ἡ Ἀραβία, ἡ Χαλδαία, ἡ Ἀσσυρία, ἡ Αἰθιοπία κ.λπ. Εἶναι σοφοί, διδάσκαλοι, ἀστρονόμοι, στήν ὑμνογραφία χαρακτηρίζονται καί ὡς «βασιλεῖς». Ὅλες οἱ παραδόσεις συμπίπτουν ὅτι ξεκίνησαν ἀπό τήν Ἀνατολή καί ἐκπροσωποῦν ὅλους τούς ἀνθρώπους κάθε ἡλικίας, ἀπό διαφορετικές χῶρες, λαούς καί θρησκεῖες πού περίμεναν τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ στή γῆ. Σύμφωνα μέ τήν παράδοση , τά λείψανα τῶν Τριῶν Μάγων μεταφέρθηκαν ἀπό τήν Ἁγία Ἑλένη στήν Κωνσταντινούπολη , ἀπό ἐκεῖ στό Μεδιόλανο καί μετά στήν Κολωνία, ὅπου τόν 13ο αἰῶνα ἀνεγέρθηκε μεγάλος ναός πρός τιμήν τους, ὁ σημερινός καθεδρικός ναός τῆς πόλης . Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία σήμερα τούς μνημονεύει κατά τήν ἑορτή τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου.

Ὡς πρός τό χρόνο προσκύνησης τῶν Μάγων,  πολλοί θεωροῦν ὅτι αὐτό ἔγινε τό ἴδιο βράδυ τῆς γέννησης τοῦ Θεανθρώπου στό ταπεινό σπήλαιο.

Αὐτό δέν εἶναι σωστό. Ἐκείνη τή νύχτα, ἁπλῶς οἱ Μάγοι ἔλαβαν τό μήνυμα γιά τό γεγονός. Οἱ ἑτοιμασίες γιά τό μακρινό ταξίδι χρειάζονταν καιρό. Κάποιοι μελετητές θεωροῦν ὅτι οἱ Μάγοι εἶχαν ἀρκετούς συνοδούς μέ καμῆλες καί ἔφτασαν στή Βηθλεέμ μετά τρεῖς μῆνες. Κατά ἄλλους πάλι ἡ προσκύνηση των Μάγων ἔγινε ὅταν ὁ Χριστός ἦταν δύο ἐτῶν, δεδομένου ὅτι ὁ  Ἡρώδης, σύμφωνα μέ τήν εὐαγγελική διήγηση, διέταξε τήν θανάτωση τῶν ἀρσενικῶν παιδιῶν ἀπό δύο ἐτῶν καί κάτω.

Σέ ἑρμηνεία τῶν δώρων καί ἀνάλυση τοῦ συμβολισμοῦ τους προβαίνει ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης μέ τοῦτα τά λόγια :

«Συλλογίσου τά δῶρα πού προσέφεραν οἱ Μάγοι εἰς τόν Χριστόν , εὐθύς ὅπου τόν ηὗραν εἰς τήν οἰκίαν, καθώς λέγει ὁ Εὐαγγελιστής Ματθαῖος «...καί ἐλθόντες εἰς τήν οἰκίαν εὗρον τό παιδίον μετά Μαρίας τῆς Μητρός αὐτοῦ...».Δέν εἶδαν ἐκεῖ καμμίαν ἑτοιμασίαν, ἤ κανέν σημεῖον βασιλικόν, ἀλλά μόνον πτωχείαν καί ταπείνωσιν˙ μέ ὅλον τοῦτο , ὁδηγούμενοι ἀπό τήν πίστιν καί ἀπό τήν παρά Θεοῦ γενομένην ἔλλαμψιν εἰς τήν διάνοιαν τους, ἐγνώρισαν τόν Ἰησοῦν πώς εἶναι βασιλεύς τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς  καί λυτρωτής ὅλου τοῦ κόσμου, καί διά τοῦτο πεσόντες ἐπροσκύνησαν αὐτόν καί τοῦ ἐπρόσφεραν τά δῶρα των καί μαζί μέ τά δῶρα ταῦτα καί τήν προσκύνησιν ὅπου ἔκαμαν , ὑπέταξαν εἰς τόν νέον βασιλέα κάθε πρᾶγμα. Ὑπέταξαν εἰς αὐτόν ὅλον τόν νοῦν καί τήν καρδίαν διά τῆς πίστεως, ὑπέταξαν ὅλον τό σῶμα διά τῆς προσκυνήσεως, ὑπέταξαν ὅλα τά ἐξωτερικά ἀγαθά διά τοῦ χρυσοῦ, διά τῆς σμύρνης καί διά τοῦ λιβάνου , καί διά τῶν τριῶν τούτων δείχνουν πώς προσφέρουν εἰς τόν νεογέννητο βασιλέα ἐπίγνωσιν, ὑπακοήν καί ἀγάπην, ὡς λέγει ὁ ἱερός Θεοφύλακτος . Καί διά μέν τοῦ χρυσοῦ φανερώνουν ὅτι εἶναι βασιλιᾶς, διά τοῦ λιβάνου ὅτι εἶναι Θεός καί διά τῆς σμύρνης ὅτι εἶναι ἄνθρωπος θνητός. Ὅθεν λαμβάνουν καί αὐτοί ἀπό τόν Χριστόν τρία χαρίσματα, ἀντί τοῦ χρυσοῦ λαμβάνουν τήν ἐλευθερίαν τοῦ πάθους τῆς φιλαργυρίας, ἀντί τοῦ λιβάνου τήν ἐλευθερίαν τῆς εἰδωλολατρείας, ἀντί δέ τῆς σμύρνης τήν ἐλευθερίαν τῆς νεκρώσεως καί τοῦ θανάτου τοῦ ψυχικοῦ».

Καί συνεχίζει ὁ Ἅγιος Νικόδημος:

«....Ὦ! τῆς μεγάλης τῶν μάγων φιλοτιμίας, ὦ τῆς πολλῆς τῶν ἀλλοφύλων καί ἐθνικῶν ἐλευθεριότητος! διά τήν ὁποίαν καί ἠξιώθησαν, ὄχι μόνον νά ἰδοῦν μέ τά ὀμμάτιά τους, ἀλλά καί νά πιάσουν μέ τάς ἀγκάλας των τόν δεσπότην τῶν ἁπάντων, τό ὁποῖον μόνον εἶναι μία μακαριότης, ὄχι μόνον νά ἰδοῦν καί νά συνομιλήσουν μέ τήν Κυρίαν Θεοτόκον, μέ μίαν Βασίλισσα τοῦ οὐρανοῦ καί τῆς γῆς, ὄχι μόνον νά δοῦν ἄγγελον εἰς τό ὄνειρό τους, ἀλλά ἠξιώθησαν νά γίνουν καί εἰς ὅλην τήν βασιλείαν τῶν Περσῶν, πρό τῶν διδασκάλων διδάσκαλοι, πρό τῶν κηρύκων κήρυκες τοῦ Εὐαγγελίου καί πρό τῶν Ἀποστόλων  Ἀπόστολοι τοῦ Κυρίου...». (Γυμνάσματα Πνευματικά, ἐκδ. 6η Θεσσαλονίκη 1971, σελ. 179).

Ἡ αὐθεντικότητα τῶν Τιμίων Δώρων στηρίζεται κατά ἕνα μέρος στήν προφορική παράδοση καί κατά τό ὑπόλοιπο στήν ἱστορία. Ἐκεῖνο ὅμως πού ἀκράδαντα βεβαιώνει τή γνησιότητα τῶν Δώρων τῶν Μάγων εἶναι ἡ ἄρρητη εὐωδία πού  ἀναδίδουν καί ἡ πλούσια ἰαματική καί θαυματουργική χάρις, πού μέχρι τῶν ἡμερῶν μας ἀναβλύζουν. 

Σεβασμιώτατε, Σεβαστοί Πατέρες .....

Στούς δύσκολους καιρούς πού περνᾶ ἡ πατρίδα μας ἄς προσφέρουμε καί ἐμεῖς  ὡς ἄλλοι Μάγοι τά δικά μας δῶρα στό Θεῖο Βρέφος.

Ποιά εἶναι αὐτά;

-Νά παραμερίσουμε τά πολλά ἐξωτερικά στοιχεῖα, τίς συχνά ἄσχετες μέ τήν οὐσία τοῦ γεγονότος συνήθειες καί νά ἀναλογισθοῦμε προσεκτικότερα τόν πυρῆνα τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων ὅπως αὐτό φαίνεται στήν ὑπέροχη καί μεγαλειώδη ὑμνολογία τῆς ἑορτῆς, ὅτι δηλαδή μέ τόν ἐρχομό Του στόν κόσμο ὁ Χριστός ἀποκάλυψε, «ἐνσάρκωσε» τήν αἰώνια ἀγάπη.

-Νά ἐντείνουμε τίς προσπάθειές μας καί νά ρυθμίσουμε τήν καθημερινή στάση καί συμπεριφορά μας, σύμφωνα μέ αὐτή τήν ἀλήθεια.

-Νά γεμίσει ἡ καρδιά μας δοξολογία καί εὐγνωμοσύνη γιά τήν ἔλευση τοῦ Θείου Λόγου στήν ἀνθρωπότητα καί ὁ νοῦς μας νά μή παύση κάθε στιγμή νά ἀναλογίζεται τίς λυτρωτικές συνέπειες τοῦ γεγονότος.

-Νά παρακαλέσουμε τό θεῖο Βρέφος νά ἐλευθερώνει ἀπό τήν ἔπαρση, πού σκοτίζει τό νοῦ καί τήν καρδιά, ὅλους ὅσοι βρίσκονται σέ ἡγετικές θέσεις, μεγάλες ἤ μικρές καί νά τούς φωτίζει ὥστε νά λαμβάνουν δίκαιες καί εἰρηνοφόρες ἀποφάσεις.

-Καί ἀκόμα νά ὑποσχεθοῦμε ὅτι θά γίνουμε πιό σεμνοί καί πιό ταπεινοί στήν προσωπική μας ζωή, στίς σχέσεις μέσα στό οἰκογενειακό περιβάλλον, μέσα στήν κοινωνία μας.

-Σέ αὐτό τό νέο σκηνικό, τῆς πρωτόγνωρης γιά τήν πατρίδα μας κρίσης, ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ προσφέρει προοπτική ἐλπίδας καί νοηματοδοτεῖ τή ζωή  ἀκόμη καί τό θάνατο.

-Μέσα στό χριστουγεννιάτικο φῶς , θέλω νά εὐχηθῶ σέ ὅλους : «Ὁ δέ Θεός τῆς ἐλπίδος πληρῶσαι ὑμᾶς πάσης χαρᾶς καί εἰρήνης ἐν τῷ πιστεύειν, εἰς τό περισσεύειν ὑμᾶς ἐν τῇ ἐλπίδι, ἐν δυνάμει Πνεύματος Ἁγίου...» (Ρωμ. 15,13). Ὁλόψυχα εὔχομαι πληρότητα χαρᾶς καί εἰρήνης, περίσσευμα ἐλπίδος, ἀστείρευτη δύναμη ἀντιστάσεως καί δημιουργίας. Αὐτά ἄς γεμίζουν τήν ψυχή μας, σέ ὅποιες συνθῆκες καί ἄν ζοῦμε καί στήν περίοδο τῶν ἑορτῶν καί στόν χρόνο πού ἔρχεται.

Καλά καί εὐλογημένα Χριστούγεννα!