ΓΡΑΠΤΟΝ Θ. ΚΗΡΥΓΜΑ
«Πραγματικά ἡ Χαναναία ὄχι μόνο ἐξῆλθε ἀπό ἐκεῖνα τά εἰδωλολατρικά ὅρια, ἀλλά καί ἀνέβηκε ἀπό τίς κοιλάδες ὡς κρίνο ἱερό...» (Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ὁμιλία ΜΓ’περί τῆς Χαναναίας).
«Γιά τήν σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου χρειάζεται ὁλόκληρος Θεός καί ὁλόκληρος ἄνθρωπος» (Ἅγιος Ἰουστῖνος ὁ νέος Φιλόσοφος), δηλαδή χρειάζεται δική μας κραυγή τῆς ἀγαπητικῆς ἐμπιστοσύνης μας πρός τόν Θεό. «Ἑαυτούς καί ἀλλήλους καί πᾶσαν τήν ζωήν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα». Ἡ ζωντανή μας σχέση μέ τόν ζῶντα Θεό, ἡ αγαπητική συνάντησή μας μέ τόν πανταχοῦ παρόντα καί τά πάντα πληροῦντα Βασιλέα Οὐράνιο καί ἕνα ἁπλό «ναί Κύριε» ταχύτατα βαθαίνουν τή δεκτικότητα μας γιά νά μπορεῖ νά μᾶς ἀξιώσει ὁ Θεός, ἐμᾶς τούς ἀναξίους, νά μεταλαμβάνουμε μέ τήν ἄκρα ταπείνωσή μας τόν ἄκρα ταπεινό Χριστό.
Ἡ Χαναναία - "ἡ γενναία καί πραγματικά ἀνδρεία ψυχή"
ὅσο εὐχαριστημένη, τόσο εὐτυχισμένη,
εὐλογημένη ἀξιώθηκε νά γίνει,
καί μέ τόση ταπείνωση πού ἀπόκτησε ἀπό τον Θεό,
τόσο ἁγιασμένη καί νά μείνει.
Ὁ σκοπός καί ἡ οὐσία τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς μας δέν εἶναι νά κάνουμε θαύματα μέ τήν πίστη μας, ἀλλά ἡ ἄκρα ταπείνωσή μας – ἡ θέωσή μας. Ἡ Ὀρθοδοξία δέν εἶναι μόνο ὀρθοπραξία, ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι Θέωση. Τό ὅμοιο ἑλκύει τό ὅμοιο, ὅπως ἡ Χαναναία μέ τήν θυσιαστική ἀγάπη της πρός τήν κόρη της προσέλκυσε τόν Θεό, ὁ ὁποῖος Ἀγάπη ἐστί, πού πρῶτος ἀγάπησε ἐμᾶς καί μᾶς καλεῖ στήν Ἀγκαλιά τοῦ πανστοργικοῦ καί πανευσπλάγχνου Θεοῦ Πατέρα μας. Ὁ Μόνος Καρδιογνώστης, ἐκεῖνον πού ἀγαπᾶ, ἐκεῖνον καί παιδεύει. Ὁ Θεός μας Ταπεινός, ὁδηγεῖ ταπεινούς στήν τελειοποίηση τῆς ἀγάπης, τούς εἰσάγει στήν ἄβυσσο τῆς ταπεινώσεως, γιατί ἀπαραίτητο εἶναι, ἐκ τῶν προτέρων, νά πνιγεῖ ὁ ἐγωϊσμός, γιά νά πνέει ὅπου θέλει, μέ τό Πνεῦμα τό Ἅγιο, ὁ Τριαδικός Θεός καί νά ἀποχωροῦν τά πονηρά πνεύματα.
Ἡ Χαναναία, πού κραύγαζε στόν Θεό μέ πόνο, ἀλλά χωρίς παράπονο, ὅταν ὁ Γιατρός τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων ἡμῶν τήν χειρουργεῖ μέ τήν ρομφαία τῆς ἀληθείας, ἐκείνη σάν νά μήν αἰσθάνεται τόν πόνο τῆς ἐπέμβασης «ἐκπνέει μέ τά λόγια ἀπό τό στόμα της τήν εύωδία τοῦ Θείου Πνεύματος». Ἐπειδή ἡ θαρραλέα Χαναναία μάνα ξεχνώντας τόν ἑαυτό της πονάει πολύ περισσότερο γιά τήν κόρη της, μέ τήν κόρη συσταυρώνεται καί ταυτίζεται καί πάνω ἀπό ὅλα πονάει, γιατί ἡ ἀγάπη της ἡ μητρική σάν νά μήν ἀρκεῖ, σάν νά νιώθει ὅτι ἡ ἴδια εἶναι ἐμπόδιο γιά τό Ἔλεος τοῦ Θεοῦ, πού τά θεραπεύει ὅλα. «Ἀλλά τέτοια ἐμμονή ὁπωσδήποτε δέν παρατηρεῖται χωρίς μεγάλη πίστι. Θά μποροῦσε δέ κανείς ἄν έξετάση, νά ἰδῆ ὅτι ἡ ταπείνωσις εἶναι πάντοτε συνημμένη μέ τήν πίστι πρός τόν Χριστό καί συναυξάνεται μέ αὐτήν» (Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ὁμιλία ΜΓ’περί τῆς Χαναναίας).
Ἡ πονεμένη ἀπό δαιμονισμό καί πεινασμένη γιά ἁγιασμό μάνα ταπεινώνεται - ὁ ἐγωϊσμός μειώνεται καί ἡ κόρη της θεραπεύεται, ἀπό Ἔλεος τοῦ Θεοῦ πλημμυρίζεται, διότι ἡ ταπείνωση μέ τή θέωση ταυτίζεται. Ἐκεῖνον πού νιώθει καί ὀμολογεῖ ὅτι εἶναι ἀνάξιος, εἷς Ἄξιος-Ἅγιος Κύριος Ἰησοῦς Χριστός τόν ἀξιώνει νά βιώνει τήν ἔκπληξη, πού συγκινεῖ. «Ὁ Χριστός εὑρίσκοντας τήν Χαναναία εὔηχο σκεῦος, εὐηχεῖ διά μέσου αὐτῆς δυνατώτερα» (Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ὁμιλία ΜΓ’περί τῆς Χαναναίας).
Μᾶς εὐαγγελίζεται ὁ ἅγ. Πορφύριος «γίνεστε ἅγιοι γιά νά μή ἔχετε προβλήματα μέ τά παιδιά σας». Καί ἡ Χαναναία μέ τό «Κύριε, ἐλέησόν με» πνευματικά πολύ σωστά ξεκινάει ἀπό τόν ἑαυτό της, ταπεινά, νιώθοντας καί τόν ἑαυτό της ὡς μία ἐπιπλέον αἰτία πειρασμοῦ. Ὁ Θεός πού εἶναι ἀπόλυτη Ἀγάπη ἔχει ἀπόλυτη Θεϊκή θέληση ὅλοι νά σωθοῦν, νά εἰσέλθουν εἰς τήν Χαράν Του καί ἐμεῖς ἐθελοντικά ἱκετεύουμε νά γινόμαστε αἰχμάλωτοι τῆς Ἀγάπης Του, ἡ ὁποία μᾶς ἑλκύει. Πράγματι, ποτέ δέν πρόκειται νά γίνει τέτοια αἰχμαλωσία γιατί μιά γιά πάντα μᾶς δόθηκε ἀπό τόν Θεό μέγιστο δῶρο - ἐλεύθερη βούληση, πού εἶναι δεύτερη ἄκτιστη ἀτμόσφαιρα, τήν ὁποία ἀναπνέουμε μέ τούς Ἀγγέλους, ὡς πνευματικό ὀξυγόνο.
Ἡ Χαναναία μέ τή θυσιαστική ἀγάπη της συσταυρώθηκε μέ τήν κόρη της καί ἀναστήθηκαν μαζί στήν Ἀγάπη, πού εἶναι αἰώνια πρόοδος. «Νά πότε ὁ ἄνθρωπος εἶναι παντοδύναμος!» (Ἅγιος Ἰουστῖνος ὁ νέος Φιλόσοφος, περί τῆς Χαναναίας). Στῶμεν καλῶς, μέ προσοχή στήν προσευχή. Μᾶς ἀναγγέλουν Ἁγιορεῖτες Πατέρες ὅτι τό «ἐλέησόν με» εἶναι μεγαλύτερο ἀπό τό «σῶσον με» καί γι’ αὐτό δέν ἀπευθύνεται πρός τήν Παναγία μας, ἀλλά μόνο πρός τόν Θεό μας. Ὁ ἅγ. Πορφύριος διδάσκει ὅτι ὅταν λέμε στήν προσευχή «Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς» προσευχόμεθα τότε γιά ὅλο τόν κόσμο, γιατί ὅλοι εἴμαστε συνδεδεμένοι μέ τόν πνευματικό νόμο –«ἵνα ὦσιν ἐν».
«Ἡ ἐμμονή στήν πίστη ποτέ δέν παρατηρεῖται χωρίς τήν ταπείνωση, μέ τήν ὁποία εἶναι πάντοτε ἑνωμένη καί συναυξάνεται μαζί της. Ἄς ταπεινωθοῦμε, λοιπόν, ἑκούσια, ἀδελφοί, μόνοι μας, καί ἄς ἀντιληφθοῦμε τήν ἔμφυτη ἀσθένειά μας καί τήν παραφορά τῶν λογισμῶν μας, προσερχόμενοι στόν Χριστό. Ἄς γονατίσουμε καί ἄς μείνουμε μπροστά του δεόμενοι γιά νά πάρουμε ἀπό αὐτόν τή χάρη, πού προσφέρεται στούς ταπεινούς. Αὐτό θά μᾶς ἀνυψώσει καί θά μᾶς κάνει πιό δυνατούς ἀπό τούς λογισμούς καί τίς ἀδυναμίες μας. Ὁ διάβολος μᾶς τραυματίζει καί μᾶς πληγώνει κάθε μέρα, οἱ ἐπιθυμίες σάν φίδια δηλητηριώδη ὁρμοῦν ἐναντίον μας. Ἄς μή φοβηθοῦμε, ἄς συμμαζευτοῦμε στόν ἑαυτό μας καί μέ ἀδιάλειπτη δέηση πρός τον Θεό, μέ ταπείνωση καί ἐγκράτεια, ἄς ἐπιτρέψουμε νά 'μπεῖ μέσα μας ἡ χαρά τοῦ Θεοῦ» (Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ὁμιλία ΜΓ’περί τῆς Χαναναίας).
Πρεσβ. π.Ἐμμ. Μπλανοῦσα