Ἡ «Σχολή Γονέων» τόν Δεκέμβριο
Ἡ καθηγήτρια Θεολόγος τοῦ Λυκείου Κυθήρων κα Ἑλένη Μεγαλοκονόμου - Σοφίου ἦταν ἡ ὁμιλήτρια τῆς «Σχολῆς Γονέων» στίς 10 καί 11 Δεκεμβρίου 2011. Θέμα τῆς ὁμιλίας της ἦταν : «Οἰκογένεια καί Σχολεῖο».
Εἰσαγωγικά ἡ ὁμιλήτρια ἀνέφερε ὅτι στήν ἐποχή μας κλονίζονται τά θεμέλια τῶν τριῶν βασικῶν διαχρονικῶν σταθερῶν καί ἀξιῶν, πού θεμέλιό τους ἔχουν τήν ἠθική, τίς θρησκευτικές δοξασίες καί τήν πνευματική ἀξία τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ τρεῖς αὐτές βασικές διαχρονικές σταθερές καί ἀξίες εἶναι ἡ Θρησκεία, ἡ Οἰκογένεια καί ἡ Παιδεία.
Σέ δύο ἀπ' αὐτές τίς διαχρονικές ἀξίες καί σταθερές ἀναφέρθηκε ἡ ὁμιλήτρια. Ἀπό τή μία ἡ οἰκογένεια καί ἀπό τήν ἄλλη τό Σχολεῖο.
Τί γίνεται πρῶτα στό Σχολεῖο τοῦ σήμερα;
«Ἀπό τά σχολεῖα μας δέν λείπουν οἱ γνώσεις, εἰδικές καί χρήσιμες, ἀλλά λείπει ἡ σοφία, τό νόημα καί ἡ ζωή σάν νόημα. Δέν λείπουν τόσο πολύ τά μέσα, ὅσο λείπει ὁ σκοπός. Δέν λείπουν τά προγράμματα, παρ΄ ὅλες τίς ἐλλείψεις τους, ἀλλά λείπει τό ὅραμα. Δέν λείπουν οἱ μεταρρυθμίσεις, ἀλλά λείπουν οἱ στόχοι. Ἀπό τά σχολεῖα μας δέν λείπει ἡ λεγόμενη διακίνηση τῶν ἰδεῶν, ἀλλά λείπει ἡ ἀλήθεια, ἡ ἀπόλυτη ἀλήθεια. Δέν λείπει ἡ κουλτούρα, τά πολιτιστικά ἐνδιαφέροντα καί οἱ πολιτιστικές ἐκδηλώσεις, ἀλλά ἡ ἀνθρωπιά. Δέν λείπουν οἱ ἀτομικές ἐλευθερίες, ἀλλά λείπει ἡ ἀγάπη. Δέν λείπει ὁ ἐκσυγχρονισμός, ἀλλά λείπει ἡ πρόοδος. Ὅλα τά ἐπιτεύγματα τοῦ ἀνθρώπου, ὅλες οἱ σταθερές τείνουν νά γίνουν ἀμφισβητούμενες μεταβλητές. Δέν λείπουν τά εἴδωλα, ἀμέτρητα εἴδωλα, πρόσωπα καί πράγματα, ἀλλά λείπει ὁ Θεός. Ἀπό τά σχολεῖα μας δέν λείπει κάποιο ἀνθρωπιστικό ἰδεῶδες, ἀλλά ἡ πίστη στόν ἄνθρωπο, πού δέν ὑπάρχει βέβαια χωρίς τήν πίστη στόν Θεό».
Καί κατέληξε στό ἀξίωμα : «Ἡ ὑπάρχουσα σήμερα Παιδεία λειτουργεῖ διασπαστικά τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος, ἀφοῦ ἐνδιαφέρει παθολογικά καί μονοδιάστατα γιά τήν διεύρυνση τοῦ ὁρίζοντα τῆς λογικῆς καί τήν περιχαράκωση τῆς ψυχῆς σέ φόρμες τοῦ θλιβεροῦ «ἐδῶ καί τώρα», τό ὁποῖο ἐνεργεῖ διασπαστικά καί καταλυτικά τῆς προσωπικότητας».
Ἡ κα Ἑλένη Μεγαλοκονόμου στή συνέχεια ἀναφέρθηκε στόν θεσμό τῆς οἰκογένειας.
«Τό παιδί εἶναι γέφυρα, πού ἑνώνει οὐσιαστικώτερα τούς δύο συζύγους, ἀλλά καί μία γέφυρα, πού μᾶς ὁδηγεῖ σ' ἕναν ἄλλον κόσμο, τῆς παιδικῆς ἀθωότητας, πού εἶναι τό παρελθόν μας, τό δικαίωμά μας στό μέλλον, ἡ συμβολή μας στό θαῦμα τῆς ζωῆς.
»Οἱ γονεῖς εἶναι τά πιό σημαντικά πρόσωπα στόν κόσμο τῶν παιδιῶν καί οἱ πρῶτοι τους δάσκαλοι. Μποροῦν νά καθορίσουν σημαντικά στοιχεῖα τῆς προσωπικότητάς τους καί τοῦ χαρακτῆρα τοῦ παιδιοῦ τους.
»Οἱ γονεῖς ὀφείλουν νά διδάξουν τά παιδιά τους, πῶς νά γίνουν καλοί καί χρήσιμοι ἄνθρωποι. Ὁ γέροντας Παΐσιος ἔλεγε: «Πρῶτα, πρῶτα τά παιδιά ἀντιγράφουν ἐμᾶς τούς γονεῖς καί μάλιστα ἀπό μωρά. Ἀπό ἐκεῖ καί πέρα θά πρέπει νά ἐνεργοῦμε ἐπάνω τους ὅπως στά ρολόγια. Ὅσο παίρνει τό ἐλατήριό τους, τά κουρδίζουμε γρήγορα. Μετά σιγά-σιγά, προσέχοντας νά μή σπάσουμε τό ἐλατήριό τους μέ τό ζόρισμα».
»Ὁ μεγάλος παιδαγωγός Πεσταλότσι ἀναθέτοντας ὅλη τή θρησκευτική ἀγωγή τοῦ παιδιοῦ στίς μητέρες τονίζει : «Ἐπίστευσα στή μητέρα μου. Ἡ καρδιά της μοῦ ἔδειξε τό Θεό. Ὁ Θεός μου εἶναι ὁ Θεός τῆς μητέρας μου. Θεός τῆς καρδιᾶς μου εἶν' ὁ Θεός τῆς καρδιᾶς της. Μάνα, μάνα. Ἐσύ μοῦ ἔδειξες τόν Θεό μέ τίς ἐντολές σου κι ἐγώ τόν βρῆκα μέσῳ τῆς ὑπακοῆς μου. Μάνα, μάνα, μάνα! Ἄν λησμονήσω τόν Θεό, θά λησμονήσω κι ἐσένα».
»Ἡ πορεία τῆς οἰκογένειας σήμερα (παρά τήν ἀξιοπιστία μέ τήν ὁποία τήν περιβάλλουν οἱ νέοι) εἶναι φθίνουσα».
Μετά τήν οἰκογένεια ἔρχεται τό σχολεῖο ὡς ὁ σπουδαιότερος κοινωνικός θεσμός κοινωνικοποίησης καί ἀνάπτυξης τῆς προσωπικότητας.
Ἀναφέρθηκε ἡ ὁμιλήτρια στόν Νόμο - Πλαίσιο γιά τήν Παιδεία, ὁ ὁποῖος «καθορίζει τόν σκοπό τῆς Πρωτοβάθμιας καί τῆς Δευτεροβάθμιας Ἐκπαίδευσης, πού λέει : Νά συμβάλλει στήν ὁλόπλευρη, ἁρμονική καί ἰσόρροπη ἀνάπτυξη τῶν διανοητικῶν καί ψυχοσωματικῶν δυνάμεων τῶν μαθητῶν, ὥστε ἀνεξάρτητα ἀπό φύλο καί καταγωγή νά ἔχουν τή δυνατότητα νά ἐξελιχθοῦν σέ ὁλοκληρωμένες προσωπικότητες καί νά ζήσουν ἁρμονικά.
»Ἄν τό ζῆν ὀφείλεται στούς φυσικούς γεννήτορες, τό εὐ ζῆν ὀφείλεται στούς διδασκάλους. Γιά νά θυμηθοῦμε τή φράση τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου γιά τόν σοφό πανεπιστήμονα δάσκαλό του τόν Ἀριστοτέλη.
»Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος στόν Ἐπιτάφιο λόγο του εἰς τόν Μέγα Βασίλειο, χωρίς βεβαίως νά ἀπολυτοποιεῖ τήν γνώση κάνει τή συγκλονιστική διαπίστωση. «Ἀπό ὅλα τά ἀγαθά πού ἔχουμε στή διάθεσή μας τό πρῶτο εἶναι ἡ ἐκπαίδευση».
Ὁ ὅρος Παιδεία τί σημαίνει;
«Παιδεία σημαίνει παίδευση, μαθητεία, γυμνασία, δυσχέρεια, ὑπέρβαση, ἀπάρνηση, διακινδύνευση, μέ μία λέξη ΑΣΚΗΣΗ ΣΥΝΕΧΗΣ!
»Παιδεία εἶναι αὐτή πού καλλιεργεῖ στά παιδιά πίστη καί ἀξίες. Ἡ Παιδεία εἶναι ὑπόθεση καρδιακῆς ἀναγέννησης, ψυχικῆς μεταμόρφωσης, μέγεθος ποιοτικό».
Θά πρέπει ἀναμφίβολα τόνισε στή συνέχεια νά ὑπάρχει συνεργασία σχολείου - οἰκογένειας, λέγοντας:
«Αὐτή ἡ συνεργασία δέν εἶναι ἁπλά μία δραστηριότητα, ἀλλά ἕνας τρόπος σκέψης. Ἡ γονεϊκή συμμετοχή στήν ἐκπαίδευση θά πρέπει νά ἔχει κοινούς στόχους μέ τούς ἐκπαιδευτικούς, μέ ἀπώτερο σκοπό τήν βελτίωση τῶν ἐπιδόσεων τοῦ μαθητῆ.
Ξεχάσαμε σήμερα, πώς ἡ αὐθεντία τοῦ πατέρα ἤ τῆς μητέρας πρῶτα καί τοῦ δασκάλου ἔπειτα, εἶναι οἱ πρῶτες ἀναντικατάστατες σταθερές πού ἀσφαλίζουν τό κάθε παιδί ἀκόμα καί τόν ἔφηβο, καθώς μετεωρίζεται ὅταν διαπιστώνει τήν ἀδυναμία του.
Τό σχολεῖο καί ἡ οἰκογένεια πρέπει νά ἀδελφωθοῦν καί πάλι. Ἀναπαλλοτρίωτα τά καθήκοντα τῆς οἰκογένειας γιά τό παιδί της, ἀμετάθετες οἱ ὑποχρεώσεις τοῦ δασκάλου γιά τόν μαθητή του.
Ἡ κρίση τῆς ἐποχῆς μας εἶναι πρώτιστα κρίση τῆς Παιδείας.
Στή συνέχεια ἡ κα Ἑλένη Μεγαλοκονόμου ἀνέσυρε ἀπό τό θησαυροφυλάκιο τῆς Ὀρθόδοξης σοφίας τόν σοφό λόγο τοῦ Ἁγίου Σιλουανοῦ : «Κράτα τόν νοῦ σου στόν Ἅδη καί μήν ἀπελπίζεσαι». Καί συμπλήρωσε ἡ ἴδια «Κράτα τήν καρδιά σου στόν οὐρανό καί μήν ξεθαρρεύεις». Ἴσως, ὅπως εἶπε, «ὁ συνδυασμός τῆς ταπείνωσης τοῦ πρώτου μέ τήν στέρεη πίστη πού ὑπονοεῖ τό δεύτερο νά ἀποτελοῦν τήν καλύτερη ἀπάντηση στήν πρόκληση τῶν ἀξιῶν πού ζεῖ ἡ ἐποχή μας».
Καί τόνισε τήν ἀνάγκη γιά «στροφή στίς διαχρονικές ἀξίες -ἡ ἐπιστροφή τῶν ἀξιῶν θά προέλθει ἀπό τούς νέους- οἱ ὁποῖες θά ἐπανέλθουν μιά καί ἡ ἱστορία διακρίνεται ἀπό περιοδικότητα. Ὅταν οἱ ἀξίες περιφρονοῦνται καί ἀγνοῦνται στήν οὐσία κυοφοροῦνται γιά τήν ἑπόμενη γενιά. Δικό μας χρέος εἶναι νά ὁμολογοῦμε τήν ἀλήθεια καί νά συντηροῦμε τίς ἀξίες».
Καί τελειώνοντας τόν πραγματικά μεστό νοημάτων, ὠφέλιμο γιά ὅλους μας λόγο της, εἶπε τά παρακάτω :
«Ἄν θέλουμε νά ἀναπτύξουμε μία ὑπεύθυνη σωστή ἀγωγή πού ἐπιδιώκει νά ἀνακαλύπτει καί νά ἀναστέλλει μέσα στόν κάθε ἄνθρωπο τά στοιχεῖα ἐκεῖνα πού τόν καταξιώνουν ὡς ἄνθρωπο, δέν μπορούμε νά ἀγνοοῦμε τόν Θεό.
»Μία Παιδεία πού ἀναζητᾶ τόν ἐμπνευστή της καί τό ἰδεῶδες της καί ἐμπλουτίζεται ἀπό τίς αἰώνιες ἀρχές τῆς διδασκαλίας του εἶναι ἡ μόνη ἀντάξια τοῦ ἀνθρώπου παιδεία. Ἡ μόνη λυτρωτική διέξοδος ἀπό τά δυσεπίλυτα προβλήματα τοῦ σύγχρονου κόσμου, ἡ μόνη ἀναγκαία γιά τίς ψυχές μας καί τίς ψυχές τῶν παιδιῶν μας ἀγωγή.
»Γιά μιά τέτοια ἀγωγή ἀξίζει κανείς νά ζεῖ, νά ἐργάζεται, νά παλεύει, μέρα-νύχτα καί νά θυσιάζεται.
»Καί τίς ὧρες τῆς μεγάλης ἀγωνίας, ὅταν ὅλα φαίνονται σκοτεινά καί χαμένα ἄς μήν ξεχνᾶμε, ἐμεῖς οἱ γονεῖς, ὅτι τά παιδιά μας εἶναι καί παιδιά τοῦ ἐπουράνιου Πατέρα μας. Ἄς προσευχόμαστε σ' Αὐτόν γι αὐτά τά νιᾶτα πού παραδέρνουν σέ δύσκολους καιρούς. Ἄς προσευχόμαστε μέ πίστη καί αἰσιοδοξία βαθιά στή καρδιά μας, ἀλλά ἄς προσευχόμαστε καί μαζί τους κρατώντας σφιχτά τό χέρι τους μέσα στό δικό μας.
Σᾶς εὐχαριστῶ. ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ».